ควายป่า, มหิงสา

ควายป่า, มหิงสา Wild Water Buffalo ควายป่า หรือ มหิงสา เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมขนาดใหญ่ มีลักษณะคล้ายควายบ้าน แต่มีลำตัวขนาดลำตัวใหญ่กว่ามาก

ลักษณะทั่วไป 

เป็นสัตว์กีบคู่ขนาดใหญ่ มีน้ำหนักตัวเฉลี่ยมากกว่า 1 ตัน ตัวเต็มวัยมีความสูงประมาณ 1.5-2.0 เมตร มีนิสัยว่องไวและดุร้ายกว่าควายบ้านมาก สีลำตัวเป็นสีเทาหรือสีน้ำตาลดำ ขาทั้ง 4 มีสีขาวแก่หรือสีเทา คล้ายใส่ถุงเท้าสีขาว ด้านล่างของลำตัวเป็นลายสีขาวรูปตัววี (V) ควายป่ามีเขาทั้ง 2 เพศ ไม่ผลัดเขา เขามีขนาดใหญ่กว่าควายบ้านมาก กางออกกว้างโค้งไปทางด้านหลัง ด้านตัดขวางเป็นรูปสามเหลี่ยม ปลายเขาเรียวแหลม

การกระจายพันธุ์

ประชากรรวม : น้อยกว่า 4,000 ตัว

ประชากรในประเทศไทย : ประมาณ 60 ตัว

ควายป่า พบกระจายพันธุ์จากประเทศเนปาลและอินเดียไปสิ้นสุดที่ประเทศเวียดนาม ในประเทศไทยในอดีตเคยมีอยู่มากที่บ้านลานควาย หรือบ้านลานกระบือ (ปัจจุบัน คือ อำเภอลานกระบือ จังหวัด

กำแพงเพชร) แต่สถานะในปัจจุบันเหลืออยู่แค่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี

ประมาณ 60 ตัว เท่านั้น โดยจำนวนประชากรที่มีมากที่สุดในธรรมชาติในปัจจุบัน คือ ที่อุทยานแห่งชาติกาจิรังคา ในรัฐอัสสัม ของอินเดีย ประมาณ 1,700 ตัว

พฤติกรรมและนิเวศวิทยา

ควายป่ามีสายตาไม่ดีนัก แต่จมูกและหูไวมาก มักชอบอาศัยรวมกันเป็นฝูงประมาณ 8-10 ตัว มีเพศเมียอายุมากเป็นผู้นำฝูง เพศผู้โตเต็มวัยมักหากินตามลำพัง เรียกว่าควายโทน เพศผู้มักจะกลับเข้าฝูงในช่วงเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายนเพื่อผสมพันธุ์ ควายป่ามีอายุยืนประมาณ 20-25 ปี อาศัยอยู่ตามป่าเบญจพรรณ หรือป่าเต็งรังที่ค่อนข้างโปร่ง หรือทุ่งหญ้าโล่งใกล้แหล่งน้ำหรือลำธาร ชอบนอนแช่ปลักหรือแช่น้ำในเวลากลางวัน ว่ายน้ำได้ดี ออกหากินในช่วงเช้าหรือเย็น ปัจจุบันพบในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จ.อุทัยธานี ประมาณ 60 ตัว

ข้อมูล : กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

ภาพ : สมาคมอุทยานแห่งชาติ