นกกระเรียน Sarus Crane
Grus antigone
นกกระเรียน เป็นนกขนาดใหญ่ สูงประมาณ ๒ เมตร ช่วงปีกยาวประมาณ ๒.๕ เมตร
น้ำหนักประมาณ 6.8 – 8 กิโลกรัม นับได้ว่าเป็นนกบินได้ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก มีลำตัว และปีกสีเทา
คอยาว คอตอนบนและหัวเป็นหนังเปลือยสีแดง ไม่มีขน กระหม่อมมีสีเทาหรือเทาอมเขียว เวลาบิน
คอจะเหยียดตรง ขนปลายปีก และขนคลุมขนปลายปีกมีสีดำขนคลุมขนปีกด้านล่างสีเทา ขนโคนปีกมีสีขาว
ขายาว สีชมพู มีแผ่นขนคลุมหูสีเทา ม่านตาสีส้มแดง ปากเรียวแหลม สีดำแกมเทา เพศผู้จะมีขนาดใหญ่กว่าเพศเมียเล็กน้อย
ลักษณะทั่วไป
นกกระเรียนมักอาศัยตามพื้นที่ราบลุ่ม พื้นที่ชุ่มน้ำขนาดใหญ่ มักอาศัยรวมกันเป็นฝูง หากินตามบริเวณแหล่งน้ำตื้นๆ โดยกินอาหารหลากหลาย เช่น แมลง ปลา กบ พืชน้ำที่มีหัว เมล็ดพืช เป็นต้น
นกกระเรียน แบ่งได้เป็น 3 ชนิดย่อย ได้แก่
Thai sarus Crane นกกระเรียนไทย หรือนกกระเรียนอินโดจีน Grus antigone sharpii พบแพร่กระจายตั้งแต่ทางตะวันออกของพม่า อินโดจีน ไปจนถึงเกาะในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปัจจุบันเหลือประมาณ ๑,๐๐๐ ตัว ในประเทศไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม ในประเทศไทย มีโครงการเพาะเลี้ยง ขยายพันธุ์ และนำคืนสู่ธรรมชาติ โดยองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ณ เขตห้ามล่าสัตว์ป่า อ่างเก็บน้ำสนามบิน และเขตห้ามล่าสัตว์ป่าอ่างเก็บน้ำห้วยจระเข้มาก จังหวัดบุรีรัมย์ โดยในปัจจุบันมีประชากรที่ปล่อยไปแล้วทั้งสิ้น ๑๐๕ ตัว มีชีวิตรอดในธรรมชาติ ๗๑ ตัว และมีลูกนกเกิดในธรรมชาติ ไม่น้อยกว่า ๑๕ ตัว
Indian sarus Crane นกกระเรียนอินเดีย Grus antigone antigone เป็นชนิดย่อยที่มีขนาดใหญ่ที่สุด พบในตอนเหนือและตอนกลางของอินเดีย มีประชากรเหลือราว ๑๐,๐๐๐ ตัว
Australian Sarus Crane นกกระเรียนออสเตรเลีย Grus antigone gilliae พบในประเทศออสเตรเลียทางตะวันออกเฉียงเหนือ มีประชากรเหลือราว ๔,๐๐๐ ตัว
ที่มา หนังสือสัตว์ป่าสงวนในประเทศไทย กลุ่มงานวิจัยสัตว์ป่า สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช